گاز مبرد چیست؟

مبرد یا سرمازا حالت سیال دارد و با جذب حرارت تغییر حالت داده و در سیکل های تبریدی کاربرد گسترده ای دارند. عموما سیستم تهویه مطبوع دارای سیکل تبریدی جهت خنک کردن محیط هستند. در اسپلیت ها گاز به عنوان ماده ی مبرد استفاده می شود. گاز مبرد بکار رفته در کولر گازی اسپلیت درون محفظه ی کمپرسور قرار دارد. در تجهیزات سرمایشی دیگر مانند چیلر ها آب نقش مبرد را به عهده دارد همچنین از دیگر مواد که در سیکل تبرید بکار می ورند می توان به آمونیاک، دی اکسید کربن نیز اشاره نمود. مبردها در چرخه دائما در حال تغییر حالت پی در پی هستند و کار آنها انتقال و تراکم ماده ی سیال درون دستگاه می باشد. استفاده از گاز مبرد و انواع آن در سیستم تهویه مطبوع بسیار کاربردی و حائز اهمیت است.

در اواسط قرن نوزدهم زمانیکه کولر گازی اختراع و روانه بازار شد از اتر به عنوان ماده ی مبرد در آن استفاده می شد. بعد از گذشت چند سال و تولید و استفاده از اسپلیت از دیگر مواد مانند دی اکسید کربن و یا آمونیاک در کمپرسور کولر گازی استفاده میشد. پس از گذشت چند دهه و پیشرفت علم، تولید ابزار و تجهیزات پیشرفته تر و همچنین توجه به محیط زیست و ایمنی  استفاده از این مبرد ها به دلیل اینکه از نظر ایمنی خطرناک بودن و سمی و قابل اشتعال بودن آنها، استفاده از این نوع مبرد ها رفته رفته منسوخ شد. اولین مبرد CFC کلروفلروکربن در سال 1926 میلادی توسط شخصی به نام thomas Midgely با نام تجاری R22 کشف و ارائه نمود. R22 نسبت به مبردهایی که قبل از آن استفاده می شد راندمان بالاتری داشته همچنین غیرسمی و غیرقابل اشتعال می باشد. گاز مبرد R22 از سال 1931 در سیستم های تبریدی بکار برده شد. این گاز به عنوان قدیمی ترین گاز فریون بکار رفته در کمپرسور اسپلیت شناخته می شود. از دیگر گاز هایی که جدیدا در تجهیزات سرمایشی استفاده می شود گاز R410  می باشد. در ادامه به ویژگی های گاز مبرد و انواع آن پرداخته ایم.

اولین مورد از گاز مبرد و انواع آن میتوان به گاز مبرد R22 اشاره داشت. که در آن از کربن، هیدروژن، کلر و فلوئور (CHCLF2) استفاده شده و غیر قابل اشتعال و انفجار می باشد . این مبرد درجه سمی بسیار پایین و دمای جوش -40.8 درجه سانتیگراد، ثبات شیمیایی خوب، اثر خوردگی بسیار کمی بر روی فلزات برخوردار است. استفاده از این گاز باعث آزاد شدن گاز O3 در محیط شده و اثرات مخرب بر لایه ازن داشته همچنین باعث گرم شدن جو زمین می شود به همین دلیل از چند سال گذشته در کشورهای اروپایی و آمریکایی استفاده از این گاز در سیستم تبرید ممنوع شده است. از سری سیستم های تهویه مطبوع که از گاز مبرد R22 بهره می برند می توان به داکت اسپلیت اشاره داشت. این تجهیزات نیز همانند کولر گازی دارای کمپرسور می باشند و در نتیجه برای انجام سیکل تبرید نیاز به گاز مبرد دارند.

از دیگر گاز مبرد و انواع آن مبرد R410 است. مبردی است که در سیستم های تهویه مطبوع کاربرد دارد و از ترکیب شدن گازهای R32 و R125 به نسبت مساوی تشکیل شده این گاز مبرد دارای نقطه جوش -51.4 درجه سانتیگراد، فشار اشباع آن 1.6 برابر مبرد R22 می باشد. از مزایای گاز مبرد R410  سازگار با محیط بودن این گاز است که اثرات مخرب بر محیط زیست نداشته و در کشورهای توسعه یافته به طور گسترده در تجهیزات سرمایشی از جمله کولر گازی اسپلیت کاربرد دارد.

مبرد خوب چه مشخصاتی دارد

بعد از بررسی و اطلاع از گاز مبرد و انواع آن بهتر است به ویژگی ها و شاخصه هایی که موجب کیفیت یک مبرد می شود اشاره داشته باشیم.مبرد مناسبی که در تجهیزات سرمایشی به کار می رود باید ویژگی ها و مشخصات خاصی از جمله درجه سمی پائین، قابل اشتعال و انفجار نباشد،نقطه ی جوش پایین، گازهای پایدار باشد، ترجیحا سازگار با محیط، و همچنین هزینه خرید و نگهداری آن پایین باشد.